Of je nou genetische aanleg hebt voor hart-en vaatziekten of een hoog cholesterol of niet, het is belangrijk dat de 4 grote “leugens” over cholesterol kent hoe je op een gezonde manier je cholesterol kunt verlagen. In dit artikel ga ik je in vogelvlucht door het steeds groter wordende cholesterol-probleem leiden, zonder belangrijke details weg te laten.
Als je dit artikel leest en toepast ga je:
- Direct je cholesterol verlagen
- Begrijpen hoe LDL cholesterol en HDL cholesterol werken
- Weten wat de vier grote “leugens” van cholesterol zijn
- Snappen waarom deze nooit aan jou verteld zijn
Het is zeer belangrijk dat je dit artikel goed leest en begrijpt, want als het op cholesterol en hart-en vaatziekten aankomt, kun je helaas niet vertrouwen op het advies van ‘betrouwbare’ instanties. Je moet je eigen onderzoek moeten doen en dit artikel is de beste plek om te starten.
Veel ‘betrouwbare’ instanties geven advies over het verlagen van je cholesterol. Als je de websites, van vele van deze instanties bekijkt, en hun advies over het verlagen van je cholesterol opvolgt, dan verlaag je inderdaad je totale cholesterol. MAAR je verhoogt daarbij de kans op hart en vaat of andere dodelijke ziektes!
Waarschijnlijk kijk je nu met gefronste wenkbrauwen naar het scherm. Hoezo, ik verlaag mijn cholesterol maar ik verhoog de kans op hart-en vaatziekten? Dat snap ik niet. Laat me je dit uitleggen..
#1: Cholesterol is niet het probleem
Cholesterol wordt vaak -ten onrechte- geassocieerd met hart en vaatziekten. Het is waar dat cholesterolgehaltes hoog zijn bij mensen met een grote kans op hart-en vaatproblemen. Maar dat betekent nog niet dat een hoog cholesterolgehalte de oorzaak is van deze hart-en vaatproblemen.
Stel je het volgende voor: in Amsterdam wordt voor een maand het vuilnis niet opgehaald. De zakken vuil stapelen zich week na week op. Na de tweede week al krioelt het van de ratten. In week drie komt er een vrouw uit Rotterdam, ziet alle ratten en het afval en zegt: “Waarom hebben al die ratten dat afval mee gebracht?”Dat klinkt onlogisch toch? Hoe kunnen ratten nou afval meebrengen. Het punt is: de oorzaak en het gevolg liggen precies andersom.
Bij cholesterol en hart-en vaatziekten speelt precies hetzelfde. Net zo min als de ratten de oorzaak zijn van het rondslingerende afval, is een hoog cholesterolgehalte de oorzaak van hart-en vaatziekten. Zoals je in dit artikel kunt lezen geeft een hoog cholesterol aan dat er een probleem is, maar het is zeker niet de oorzaak.
De oplossing is niet je cholesterolwaarden te verlagen, maar om de oorzaak van het probleem aan te pakken. Het verlagen van je cholesterolgehalte zou in de afval metafoor hetzelfde zijn als wanneer de gemeente Amsterdam het afvalprobleem probeert op te lossen door de ratten te verwijderen.
Het wetenschappelijke bewijs dat cholesterol niet de oorzaak is van hart-en vaatziekten is te vinden in deze studie. De studie werd uitgevoerd onder 1.940 mensen. Het blijkt dat de cholesterolwaarden (LDL) bij mensen die aan hart-en vaatziekten lijden niet anders is dan de cholesterolwaarden (LDL) bij mensen die daar niet aan lijden.
Er is ook wetenschappelijk bewijs voor de stelling dat cholesterol niet de oorzaak is van verstopte bloedvaten of aderverkalking (of met een duur woord: atheromatose).
Al in 1936 is het Landé & Sperry niet gelukt een correlatie te vinden tussen cholesterolgehalte en atheromatose. Ook in een studie, gepubliceerd in ‘The American Heart Journal’ (in 1962 door dr. Marekin 106 onderzochte patiënten), wordt beschreven dat er geen correlatie gevonden was tussen cholesterol levels en atheromatose.
Er is nog een andere grote misvatting over cholesterol. Veel mensen denken dat je het cholesterolgehalte kunt verlagen als je cholesterolrijke producten uit het voedingspatroon verwijdert, echter…
#2: Er is geen correlatie tussen de hoeveelheid cholesterol die je via je voeding binnenkrijgt en de hoeveelheid cholesterol in je bloed
Ei, lever, kaas, vis, boter en vlees staan bekend om de hoge gehaltes cholesterol die ze bevatten. Veel dokteren en andere medici raden nog steeds aan deze producten te vermijden omdat ze de kans op hart-en vaatziekten zouden verhogen.
Men neemt dus aan dat ten eerste: het cholesterol in je voeding het cholesterol in je bloed verhoogt. En ten tweede: dat een hoog cholesterol in je bloed de kans op hart en vaatziekten verhoogt (we hebben zojuist al gezien dat die stelling niet correct is).
Deze aannames worden in de Farmingham Heart Study weerlegt. De Farmingham Heart Study is de grootste hart studie ooit uitgevoerd. In de studie worden de voedingspatronen, van maar liefst 15.000 mensen (inwoners van Farmingham, Massachusettes, USA) verdeeld over 3 generaties, en het effect van hun voedingspatroon op hun hart en bloedvaten bestudeerd.
Het onderzoek dat loopt vanaf 1948 en bestaat uit 1.200 deel-onderzoeken en is de meest complete en meest uitgebreide studie over hart en vaatziekten uit de medische geschiedenis.
De bevindingen van die studie liegen er niet om. In Archieves Of Internal Medicine (1992) concludeert Dr. Williams Castelli, ex-voorzitter van de Framingham Heart Study: Des te meer verzadigde vetten en cholesterol iemand eet, des te lager het cholesterolgehalte in het bloed is.
Dit betekent dus dat verzadigde vetten en cholesterol in je voeding juist je cholesterol verlagen.
En dat is precies het tegenovergestelde van wat de meeste doctoren en medici adviseren. Dit brengt ons meteen naar een andere stelling die –ten onrechte- door vele mensen voor waar wordt aangenomen.
De stelling dat dierlijke verzadigde vetten je cholesterolgehalte zouden verhogen. Het klopt dat verzadigde vetten, verkregen door het gedeeltelijke hydrogenering van onverzadigde vetten (ook wel transvetten genoemd), het cholesterolgehalte in je bloed verhogen, maar dit zijn geen natuurlijke of dierlijke verzadigde vetten.
#3: Dierlijke verzadigde vetten verhogen je cholesterol niet
In de studie ‘Cardiovascular disease in the Masai’ door Mann GV, et al. gepubliceerd in Journal of Atherosclerosis Research, 1964, wordt beschreven hoe een Afrikaanse stam gemiddeld 300 gram aan dierlijk vet per dag eet en één van de laagste cholesterolgehaltes heeft die ooit gemeten zijn in gezonde mensen. Dus uit deze studie kunnen we concluderen dat dierlijke vetten juist cholesterol verlagen.
Het meest verbluffende bewijs komt uit hedendaagse studies van mensen met diabetes en overgewicht (oa. Meckling et al. 2004, Sondike et al. 2003, Westman et al. 2002, Foster et al. 2003, Yancy et al. 2005 en Seshadri et al. 2004). De patiënten kregen een voedingspatroon voorgeschreven dat weinig koolhydraten en veel vetten bevatte. Tot wel 50% van hun calorie-inname waren verzadigde vetten. Desondanks gebeurde er niets met het totale cholesterol, niets met LDL-cholesterol, in sommige gevallen ging HDL-cholesterol omhoog en in alle gevallen gingen de triglyceriden omlaag.
In het tweede deel van dit artikel leg ik je uit wat LDL, HDL en triglyceriden zijn, maar in het kort is HDL & LDL ‘goed’ en triglyceriden ‘slecht’.
En als je nog meer wetenschappelijke studies bekijkt, kunnen we ook tot de conclusie komen dat…
#4: Verzadigde vetten veroorzaken –in tegenstelling tot wat veel mensen denken- geen hart en vaatziekten
De aanname dat dierlijke verzadigde vetten je cholesterol, en daarmee de kans op hart en vaatziekten zouden verhogen is gebaseerd op een studie die bekent staat als ‘The Seven Country Study’ van Ancel Keys en zijn collega’s gepubliceerd in 1953.
In deze studie wordt ‘bewezen’ dat vet eten de kans op hart en vaatziekten verhoogt. Het blijkt echter dan Ancel Keys onderzoek data van 22 landen tot zijn beschikking had, maar slechts de onderzoekdata van de 7 landen gebruikte die zijn hypothese ondersteunde.
In plaats van het de 7 landenstudie, zou het onderzoek dus de 22 landenstudie moeten heten. En als de data van alle 22 landen gebruikt zou zijn zou A. Keys nooit tot de conclusie gekomen kunnen zijn dat vet eten de kans op hart en vaatziektes verhoogt.
Meneer A. Keys heeft dus behoorlijk gemanipuleerd met de onderzoeksresultaten, door enkel de data te gebruiken die zijn hypothese ondersteunde. Hij heeft hiermee de hele medische wereld op het verkeerde been gezet.
Deze studie heeft ervoor gezorgd dat doctoren en de medische wereld jarenlang vet eten hebben afgeraden (om zo de kans op hart en vaatziekten te verminderen). Geheel onterecht!
In de afgelopen decennia zijn er talloze studies geweest die deze conclusie weerlegt hebben. Onder andere de resultaten uit de Framingham Heart Study geven aan dat de mensen die de meeste verzadigde vetten aten, het slankste lichaam hadden en het meeste bewegelijk waren.
Even een korte samenvatting van de belangrijkste leerpunten:
- Er is geen correlatie tussen het cholesterol dat je via je voeding binnenkrijgt en je cholesterolgehalte.
- Natuurlijke verzadigde vetten verhogen je cholesterolgehalte niet.
- De kans op hart en vaatziekten wordt niet verhoogd door een hoog cholesterolniveau.
De stelling dat voeding met een hoog cholesterol (en de natuurlijke verzadigde vetten) je kans op hart en vaatziekten vergroot is dus niet juist.
Doe je eigen onderzoek
Voordat we iets dieper ingaan op wat cholesterol precies is, wil ik je er nog even op wijzen dat –als je je eigen onderzoek doet- je zeker studies gaat tegenkomen die het tegendeel lijken te bewijzen.
De oorzaak van deze schijnbare tegenspraak is dat de studies vaak niet volledig genoeg zijn uitgevoerd en dus niet representatief zijn. Een voorbeeld hiervan is de zeven landen studie, die we zojuist besproken hebben.
Hou dus goed in je achterhoofd dat niet alle wetenschappelijke studies voor waar aangenomen kunnen worden. Het is dan ook nog maar de vraag of de gepubliceerde onderzoeken een eerlijk beeld schetsen.
In dit filmpje zegt Ben Goldacre dat in de medische wereld bij lange na niet alle studies gepubliceerd worden en dat dit selectieproces niet altijd eerlijk verloopt. Hij zegt dat er vaak een selectie van de studies wordt gemaakt zodat er een bepaald beeld onder de doctoren ontstaat over een bepaalt probleem of medicijn, dat gunstig is voor bepaalde industrieën.
Zorg dat je altijd je eigen onderzoek doet voordat je andermans mening overneemt (inclusief die van mij!). Om je een eigen mening te kunnen formuleren is het belangrijk dat je weet wat cholesterol precies is.
In deel 2 van dit artikel wordt duidelijk beschreven wat cholesterol precies is in wat je kunt doen op het direct te verlagen. Je kunt het tweede deel van het artikel hier vinden.
Wat vind je ervan dat ze ons jaren lang een verkeerd beeld over cholesterol hebben voorgehouden? Laat een berichtje achter in de comments onderaan deze pagina.
Bonus sectie: (voor mensen met overgewicht)
Uiteindelijk gaat het jou er natuurlijk om dat je een zo gezond mogelijk leven leidt en dat je de kans op de levensgevaarlijke hart en vaatziektes verkleint.
In de Farmingham Heart Study waar ik eerder in dit artikel naar refereerde blijkt dat niet een hoog cholesterol de kans op hart en vaatziekten verhoogt, maar dat die kans juist verhoogt wordt door overgewicht.
Als jij overgewicht hebt is het belangrijk dat je daar zo snel mogelijk vanaf komt, want elke dag telt. Onderzoek aan de universiteit van Kopenhogenwijst uit dat niet alleen je hoeveelheid overgewicht de kans op overlijden verhoogt, maar ook de duur van het overgewicht (ook al is het maar een paar kilo).
Om makkelijk en succesvol af te vallen heb ik Jasper’s boodschappenlijst ontwikkeld. Op deze boodschappenlijst vind je enkel producten die je op een gezonde manier snel helpen afvallen – zodat je de kans op hart en vaatziekten snel doet verminderen.